Dolar Endeksi Nedir ? (DXY Endeksi Nedir ?)

Dolar Endeksi (DXY Endeksi)

Dolar endeksi veya DXY endeksi, ABD Dolarının uluslararası döviz piyasalarında en fazla işlem gören (majör rezerv para birimleri) para birimleri karşısındaki değerini gösteren endeks veya büyüklük.

Dolar Endeksi Hesabında Kullanılan Para Birimleri

Dolar endeksini hesaplamak veya belirlemek için oluşturulan sepete katılan para birimleri ağırlıklarına göre sırasıyla; Euro (% 57,60), Japon Yeni (% 13,60), İngiliz Sterlini (% 11,90), Kanada Doları (% 9,10), İsveç Kronu (% 4,20) ve İsviçre Frangı (% 3,60). Euro'dan önce (1999 öncesi) Dolar endeksini hesaplamada Alman Markı (% 20,80), Fransız Frangı (13,10), İtalyan Lireti (% 9,00), Hollanda Guldeni (% 8,30) ve Belçika Frangı (% 6,40) kullanılmaktaydı.

Bretton Woods Sistemi Nedir ?

İkinci Dünya Savaşı devam ederken 1944 Temmuz'unda toplanan Bretton Woods Konferansına katılan 44 devletin temsilcileri almış oldukları ortak bir kararla para birimlerini ABD Dolarına endekslemeyi ve altına endeksli tek para birimi olarak ise ABD Dolarının olmasını kabul ettiler. Bretton Woods Sistemine göre 1 ons (31,10 gr) altın yaklaşık olarak 35 ABD dolarına sabitlendi. Bu, Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) 1 Dolar değerinde kağıt banknot basabilmesi için kasasında teminat olarak 1/35 ons değerinde altın bulundurulmasını zorunlu hale getiriyordu. 1971 yılında dönemin ABD başkanı Richard Nixon, ani ve hiç kimseye danışmadan çıkarmış olduğu bir başkanlık kararnamesi ile dolar karşılığında altın ödenmesine son verildiğini bildirdi.

Bretton Woods Sisteminin çökmesinden sonra 1973 Mart'ında oluşturulan ilk dolar endeksi nde baz değeri "100" olarak kabul edildi. Dolar endeksi değerinin tarihi seyrine baktığımızda 1985 Şubatı'nda 164,72 değerine kadar çıktığı, 2008 Mart'ında ise 70,698 değerine kadar indiği görülmektedir.

Dolar endeksinin yıllara göre değişim grafiği.

Dolar Endeksindeki Değişim Nasıl Yorumlanmalıdır ?

Genel olarak Dolar endeksinin değeri, endeks değeri 100'ün üzerine çıktığında yükselmiş 100'ün altına indiğinde ise düşmüş olarak kabul edilir. Dolar endeksinin yükselmesi Dolar'ın diğer rezerv para birimleri karşısındaki değerinin arttığı küçülmesi ise değerinin azaldığı anlamına gelmektedir. Dolar endeksinin değerinin yükselmesi Dolara olan uluslararası talebi arttırır ve ülkelerin ulusal para birimleri dolar karşısında değer kaybetmeye başlar. Dolar endeksinin değerinin düşmesi ise Dolara olan uluslararası talebi azaltacağı için ülkelerin ulusal para birimleri dolar karşısında değer kazanmaya başlar.

Dolar Endeksini Yükselten Faktörler

• FED'in faizleri yükseltmesi (Parasal genişlemeyi yavaşlatması)
• Avrupa Birliği ve Almanya'ya ait ekonomik verilerin kötü gelmesi
• ABD'de işsizliğin azalması
• ABD'de enflasyonun düşük gelmesi
• ABD'de sanayi üretiminin artması

Dolar Endeksini Düşürten Faktörler

• FED'in faizleri indirmesi (Parasal genişlemeye devam etmesi)
• Avrupa Birliği ve Almanya'ya ait ekonomik verilerin iyi gelmesi
• ABD'de işsizliğin artması
• ABD'de enflasyonun yüksek gelmesi
• ABD'de sanayi üretiminin düşmesi