IQ Açılımı | IQ Nedir?

IQ Ne Demek?

İngilizce akronim bir kelime olan IQ ‘nun açılımı Intelligence Quotient’dır, Türkçe’ye ise Zeka Seviyesi veya Zeka Katsayısı olarak çevrilir. IQ, ne kadar zeki olduğumuzu göstermek için kullanılan sayısal ölçümdür. Kısaca, bir kişinin kendisine yöneltilen soruları cevaplamak ve tahminler yapmak için bilgi ve mantığını ne kadar iyi kullanıbildiğinin bir göstergesidir.

IQ Testleri

IQ testleri sonucunda elde edilen IQ puanları, insanların kısa ve uzun süreli belleğini ne kadar iyi kullanıldığını bulmak için kullanılır. Bu testler, ayrıca kişilerin bulmacaları ne kadar iyi çözebildiklerini, duyduklarının ne kadarını hatırlayabildiklerini ve ne kadar hızla tepki verdiklerini ölçmede de yardımcı bir araçtır.

IQ testleri sadece bir öğrencinin veya bireyin ne kadar zeki olduğunu veya ne kadar kapasiteye sahip olduğunu anlamak ile sınırlı değildir. Kimi zaman bu testler sayesinde öğrencilerin zorlanmış oldukları alanların tespiti yapılıp ve zayıf olduğu bu alanlarına yönelerek güçlendirmeye çalışmakta kullanılır.

IQ testleri dünyadaki çoğu üstün zekalı okulların öğrenci seçme programlarında mutlaka uygulanır. Belirli bir gruba dahil olan öğrencilerin belirlenmesinde kullanılan araçların başında gelir. Bu zaman kadar farklı şekilde kullanılan zeka testleri sadece eğitim alanında değil askeri alanda da sıklıkla kullanılır. Özellikle, askeri alanda personel alımında yoğun olarak başvurulan bu yöntem sayesinde kişilerin hangi alanda hizmet edebileceğini ve ne gibi yeteneklerinin ön planda olduğunu belirlemede eşsiz bir kolaylık sağlar.

Bir bireyin IQ’nun belirlenmesi için bu kişinin bir IQ’yu ölçen bir zeka testine girmesi gerekir. Ülkeden ülkeye, bölgeden bölgeye ve testten teste göre IQ değişiklik gösteriyor olsa bile genellikle insan zekasının ortalama puan cinsinden IQ değeri 100 puandır. Eğer 100 puan üzerinde fazla bir puana sahipseniz, bu sizin ortalamaya göre daha zeki olduğunuzu gösterir. 100 puan altı ise daha az akıllı veya zeka olduğunuzun göstergesidir. Örneğin, Singapur için ortalama IQ puanı 108 iken, Türkiye'de bu puan 89'dur. ( Kaynak )

Ortalama bir insan zekasının 100 puan olarak kabul eden bu testler belirli bir sapmaya sahiptir. Bu sapma testten teste göre farklı göstersede yaygın kullanımı itibariyle 15 puan olarak belirlenir. 85-115 arası puana sahip birey, topluma göre ortalama bir zekaya sahiptir. Bu zeka testlerinde belirlenen puan eğer 70 ve altı ise bu durumda kişinin öğrenme süreçlerinde güçlük çektiğini gösterir ve bu genellikle nüfusun çok az bir kısmında görülür. Eğer bu puan 130 ve üzeri ise bu kişilerin üstün zekalı olduğunun somut bir belirleyicisidir.

Zeka testleri genellikle çocuklarda ve gençlerde iyi sonuçlar verir. Belirli bir yaş grubuna aşmış orta ve yaşlı nüfusta çok fazla doğruluk sağlamaz. Bunun için zeka testlerini çocuklarda ve gençlerde yapılması daha uygundur.

Kişinin yüksek IQ puanını sahip olması bireyin ortalamaya göre daha zeka olduğu anlamına gelir. Ancak bilinen aksine yüksek IQ puanına sahip insanların hayatta her zaman başarılı değildir. Çoğu psikologa göre bu puan her ne kadar bir başarı belirleyici olsa bile, yüksek IQ ile birlikte kişinin hırs, sabır, çalışkan ve net düşünme gibi diğer faktörlerin de etkisi altında olduğu konusunda hemfikirdir.

IQ ‘nun İlk Kullanımı ve Ölçümü

Zekanın ölçülmesi konusu 100 yıldır psikoloji ve eğitim alanının ortasında yer alan en tartışmalı konularındandır.IQ terimi ilk kullanımı, psikolog William Stern tarafından 1912 yılında Almanca Intelligenzquotient kelimesi ile ifade etmesiyle başlamıştır. Stren IQ’yu belirlemek için kendine has bir zeka testi oluşturmuştur. Bu teste göre iki farklı kriter dikkate alınmıştır; biyolojik yaş ve zihinsel yaş. Stern IQ testine göre, bireyin biyolojik yaşı eğer 10 ve zihinsel yaşı da 10 ise bu durumda IQ puanı 100 bulunur, eğer zihinsel yaşı 12 ise bu durumda IQ puanı 120 olarak hesaplanır. IQ puanı eğer kişinin zihinsel yaşı biyolojik yaşından daha küçük bir değer olursa bu durumda IQ puanı 100’ün altında bir değer çıkar.

Bugün yüzlerce farklı zeka testi vardır. Farklı metrikleri kullanan bu testler arasında en güvenilir ve en yaygın kullanılan zeka testleri şunlardır.