Dünyanın En Büyük ve Yıkıcı Depremi | Valdivia Depremi

Valdivia Depremi, 1960 yılında Şili de meydana gelen ve enstrümantal olarak kaydedilen 20.yüzyılın en büyük depremidir. 22 Mayıs 1960 yılında gerçekleşen deprem, hem Şili’de hem de Güney Pasifik kıyılarındaki bölgelerde önemli hasara ve çok sayıda can kaybına neden olmuştur. En fazla hasarı Şili’nin Valdivia şehrini verdiği için Valdivia Depremi olarakta bilinir. Deprem, Şili’nin Valdivia şehrinin kıyı sahillerinin yaklaşık olarak 160 km açıklarında saat 15:11 sularında gerçekleşti. Büyüklüğü Birleşik Devletler Jeoloji Araştırmalar kurumu tarafından 9.5 olarak açıklansada, bu bilgi o günkü sismograf teknolojisinden dolayı tam olarak doğru değildir, sonradan tekrar simüle edilen depremin, değerinin 9.4 ile 9.6 arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Puerto Montt ve Valdivia şehirlerinde büyük bir yıkıma neden olmuş ve binaların yarısını kullanamaz hale getirmiştir. Depremin neden olduğu sarsıntı sonucu meydana gelen hasar önemsiz olmasa da ,asıl yıkıcı etki depremden yaklaşık 15 dakika sonra gerçekleşen ve boyları yaklaşık 25 metreye ulaşan tsunami sonrasında gerçekleşmiştir. Hem tsunami ve hem de sarsıntının birleşik etkisinden dolayı iki milyondan fazla insan evlerini kaybetmiş. Valdivia’nın elektrik ve su sistemleri tamamen servis dışı kalırken bölgedeki evlerin yaklaşık olarak yüzde 40 kullanamaz hale gelmiştir.

Depremin öğle vakitlerinde gerçekleşmesi, bölgede o yıllarda şehirleşmenin az olması ve evlerin depreme dayanıklı olması depremin büyüklüğü göz önüne alındığında can kaybının az olmasını sağlamıştır. Resmi rakamlara göre 1.633 kişi hayatını kaybetmiş ve 3.000 kişi de yaralanmıştı. Can kayıpların çoğu depremden kaynaklı sarsıntıdan değil, tsunami sonucunda oluşan dalgaların yerleşim yerlerine doğru hücum etmesi sonrasında gelmiştir. Tsunamilere alışık olan halk depremden hemen sonra sahilleri tahliye etmiş, ancak tsunaminin şiddetini kestiremeyen ve kendini güvenli bir yerde olduğunu düşünüp daha yüksek yerlere çekilmeyen insanları önüne katıp götürmüştür.

Depremin maliyetleri hiçbir zaman tam olarak hesaplanamaz. Ancak Valdivia depreminin 1960 yılındaki Şili’ye yaklaşık maliyeti 400 - 600 milyon dolar arasındaydı, bugünkü değeriyle yaklaşık 3 - 6 milyar dolardır.

Depremle birlikte ortaya çıkan tsunaminin etkisi o kadar büyüktü ki, 320 km hızla 10.000 km uzaklıktaki Hawaii adalarına 15 saat sonra ulaştığında boyları 11 metre yüksekliğindeydi. Tsunami, sadece Şili’de değil ayrıca Amerika'nın Los Angeles ve San Diego, Japonya’nın Hilo Koyu, Yeni Zelanda ve Filipinlerin kıyı sahillerinde önemli derecede tahribata hatta can kaybına neden olmuştur. Modern tsunami simülasyon modellerine göre neredeyse dünyanın çoğu yerini etkileyen devasa bir tsunamiydi, Valdivia depremi sonucunda oluşan tsunaminin , dünyanın ilk küresel tsunamisi olma özelliğini de taşır. Depremin artçı sarsıntıları bir ay sürmüş, tsunaminin neden olduğu gel git akıntılarının okyanus yüzeyinde durgun hale gelmesi bir haftayı bulmuştur. Bu depremden iki gün sonra Şili’ye tekrar bir doğal afetle sarsılmıştır, 40 yıldır pasif olan Cordon Caulle yanardağı, depremden sadece iki gün sonra aktifleşmiştir.